- (Dijkshoren, Dijckshoren, Dijcxhoorn)
De familienaam 'Dijkshoorn' vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in het plaatsje 'Den Hoorn', gelegen tussen Delft en 't Woudt , vlakbij de Harnas polder. Dit plaatsje heette vroeger 'Dixhorne' en wordt al in 1369 vermeld:
In 1369 woonde in ?t Woudt (bij Delft) een Claes Touden Aerentsz.(II), geb. ca. 1345, die pachter was van de grafelijke goederen bij Dixhorne en Harnas (pachter van grafelijke goederen te Dixhorne (Dijkshoorn) en op Woutharnas (1354-1356)). Hij was een zoon van Oude Aernt Toude, die weer een kleinzoon was van Aernt de Oude, in 1299 leenman van de Hofstad Wateringen (Prometheus Kwartierstatenboek X, blz. 197).
En andere akte, uit 1526 vermeld:
Akte waarbij keizer Karel V, krachtens testament van Lodewijck van Beloys van Treslonge Raessoon, diens zoon Raes van Beloys (en) van Treslong beleent met de volgende erflenen: - een kamp land genaamd Claverbroeck bij het land van Steyn; - de helft van de helft van 44 morgen te Dijkshooren "in de Harnasch" tussen de Hof van Delft en Domproostland. Met een uittreksel uit het bedoelde testament, opgemaakt ten overstaan van notaris Fr. Johannius te Utrecht, waarbij aan zijn oudste zoon Raste (= Raes) wordt toebedeeld: - een stuk land, groot 225 morgen, buiten Gouda, genaamd 's-Gravenbroek, in pacht bij Lodewijck; - een stuk land, groot 11 morgen, te Dijkshoorn buiten Delft, 1526 april 4 en 1500 maart.
Veel straatnamen in dit dorp herinneren nog aan deze oude naam. Zo vinden we er de straten: Dijkshoornseweg, Voordijkshoorn, Hoornseweg, Hoornsewal, Hoornsestraat, Noordhoornseweg, en Voordijkhoornsepad.
Pieter Cornelisz., de stamvader, kwam oorspronkelijk uit Voorschoten en verhuisde ca. 1650 naar Dixhorne om daar bouwman (=boer) te worden. Zoals toe gebruikelijk was, nam hij de naam aan van de hofstede of landgoed waar hij woonde. Vandaar de naam 'op Dijcxhoren' oftewel: 'wonende op het gebied Dijcxhoren'.
Achtergrond van de naam:
Een 'hoorn' is een bocht of landtong. Een 'dijkshoorn' is dus een bocht in een dijk of een landtong die binnen de dijken ligt. Zo is bijvoorbeeld Westerdijkshorn (in Groningen) de westerse bocht in de Wolddijk nabij het Boterdiep. De naam van het plaatsje Dixhorne zou zo kunnen zijn ontstaan, waarna de familie die hier woonde zich naar deze locatie vernoemde.
Een andere verklaring heeft te maken met het feit, dat hoeve en have tegen 's lands vijand no.1 (het water) moest worden beschermd. Dit hield in dat ook de dijken moesten worden bewaakt (dijkwachten) op basis van burgers en burenhulp. De "dijkwachten" moesten dan bij hoog water een zekere afstand bewaken en zij kregen bij deze dienst de beschikking over een jachthoorn, daar hun stem het tegen de storm altijd moest afleggen.
Deze instrumenten raakten echter 's zomers nogal eens verstopt of helemaal zoek, en daartoe werd besloten een persoon aan te wijzen die de verantwoording op zich nam. Deze persoon zou zich uiteindelijk vernoemen naar zijn beroep en instrumentarium, kortweg: 'Dijkshoorn'.
Hoewel de tweede verklaring meer eer doet aan het familiewapen, lijkt de eerste verklaring waarschijnlijker, aangezien de plaats Dixhorne reeds bestond voordat de familienaam ontstond.
|
ca. 1530 - ca. 1570 (40 jaar)